🛒 #GIISEries ลองจินตนาการถึง “ชั้นวางสินค้า” ที่เรียงรายด้วยสินค้าประเภทเดียวกันเต็มไปหมด สิ่งที่ทำให้ผู้บริโภคเอื้อมมือไปหยิบสินค้าชิ้นใดชิ้นหนึ่งออกมาจ่ายเงินไม่ได้มีแค่เรื่องราคา แต่หลายครั้งเป็นเพราะความเชื่อมั่นใน “ชื่อเสียงของแบรนด์” 

📊 ชื่อเสียงของแบรนด์ไม่ได้เป็นแค่ตัวช่วยในการขายหรือดึงดูดลูกค้าเท่านั้น แต่ยังสะท้อนถึงศักยภาพด้านนวัตกรรมและเทคโนโลยี บ่งบอกความเชี่ยวชาญในการผลิตและสร้างบริการที่มีคุณภาพจนเป็นที่ยอมรับ ด้วยเหตุนี้ ในการจัดอันดับดัชนีนวัตกรรมโลก (GII) ภายใต้ “ปัจจัยด้านผลผลิตจากความคิดสร้างสรรค์ (Creative Outputs)” จึงมีการพิจารณามูลค่าแบรนด์ของในแต่ละประเทศ ผ่านตัวชี้วัด “มูลค่าแบรนด์ระดับโลก 5,000 อันดับแรก (Global Brand Value, Top 5,000, % GDP)” ซึ่งมูลค่าแบรนด์ (Brand Value) ในระดับโลกสะท้อนถึงศักยภาพของประเทศและบริษัทในการสร้าง “ทุนทางนวัตกรรม” (Innovation Capital) ผ่านคุณค่าเชิงสัญลักษณ์ การยอมรับของผู้บริโภค และเครือข่ายทางเศรษฐกิจที่เชื่อมโยงระดับสากล สะท้อน “การยอมรับของตลาดโลก” และ “Commercialization ของนวัตกรรม” ควบคู่กับปัจจัยอื่นๆ ใน “ผลผลิตนวัตกรรม” (Innovation Outputs) 

📈 ตัวชี้วัดนี้ จะวัดผลจากผลรวมของมูลค่าแบรนด์ระดับโลกในรูปแบบเปอร์เซ็นต์ต่อ GDP$ PPP ตามการคำนวณของ Brand Finance โดยเปรียบเทียบ มูลค่าแบรนด์รวมของประเทศ กับ GDP เพื่อสะท้อนความสามารถในการเปลี่ยนทุนทางปัญญาและนวัตกรรมให้เป็น สินทรัพย์เชิงเศรษฐกิจ (Intangible Assets) ซึ่งในปี 2024 ประเทศไทยมีศักยภาพเป็นอันดับที่ 26 ของโลกจาก 133 ประเทศ สะท้อนว่าธุรกิจแบรนด์ไทยชั้นนำเป็นที่รู้จักในเวทีระดับสากล และมีมูลค่าทางเศรษฐกิจสูงพอที่จะสร้างแรงกระเพื่อมต่อ GDP ของประเทศ

จำนวนแบรนด์ที่อยู่ใน Top 5,000 ชี้ให้เห็นถึงความกว้างของนวัตกรรม (Innovation Breadth) จำนวนแบรนด์สะท้อนการมีธุรกิจหลายภาคส่วนที่สามารถแข่งขันระดับโลก และความลึกของนวัตกรรม (Innovation Depth) ที่ครอบครองแบรนด์ที่มีมูลค่าสูงในสาขาเฉพาะ เช่น เทคโนโลยีสารสนเทศ ยานยนต์ หรือสินค้าแฟชั่น ประเทศที่มีจำนวนแบรนด์มากและหลากหลายจึงมีระบบนวัตกรรมที่สามารถสร้างและกระจายผลลัพธ์เชิงเศรษฐกิจได้อย่างทั่วถึง สอดคล้องกับการวัดผลผลิตทางนวัตกรรม (Innovation Output) ในดัชนี GII ซึ่งพิจารณาจากสิทธิบัตร ผลงานวิจัย การออกแบบเชิงสร้างสรรค์ และการแปรรูปสู่สินค้าและบริการที่ได้รับการยอมรับในตลาดโลก

🛢️ หากพิจารณา “Top 5,000 Global Brands” จะเห็นว่าจำนวนแบรนด์ที่มีมูลค่าในรายชื่อมีความสัมพันธ์โดยตรงกับ โครงสร้างเศรษฐกิจเชิงนวัตกรรม ของแต่ละประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา ครองสัดส่วนสูงสุด โดยมีทั้งเทคโนโลยี การเงิน และสินค้าอุปโภคบริโภค จีนและเอเชียตะวันออก เติบโตเร็ว โดยเฉพาะเทคโนโลยีดิจิทัลและแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ และยุโรป ยังคงมีบทบาทในแบรนด์พรีเมียม สินค้าหรู และอุตสาหกรรมที่ใช้ความคิดสร้างสรรค์ การมีจำนวนแบรนด์ติดอันดับมาก ชี้ถึงระบบนิเวศนวัตกรรมที่เอื้อให้ธุรกิจท้องถิ่นสามารถขยายสู่ระดับโลกได้ ลักษณะเหล่านี้ชี้ให้เห็นว่ามูลค่าแบรนด์เป็นผลลัพธ์จากระบบนิเวศนวัตกรรมที่สามารถ เชื่อมโยงทรัพย์สินทางปัญญา (IP) ความคิดสร้างสรรค์ และกลยุทธ์เชิงการตลาด เข้าด้วยกันอย่างมีประสิทธิภาพ และในปี 2025 Brand Finance ได้วิเคราะห์สถานการณ์ของแบรนด์ไทยชั้นนำ 50 อันดับแรก มีมูลค่ารวมกันสูงถึง 44.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเติบโตจากปีก่อนถึง 5% 

สำหรับประเทศไทยกลุ่มอุตสาหกรรมที่มีมูลค่าสูงแบ่งเป็น 4 กลุ่มหลัก ได้แก่ น้ำมันและก๊าซ วิศวกรรมโทรคมนาคม ธนาคาร และเบียร์ โดย ปตท. เป็นบริษัทที่ครองแชมป์มูลค่าแบรนด์สูงสุดในไทยต่อเนื่องเป็นเวลา 5 ปี ธนาคารกรุงไทย โดดเด่นในฐานะผู้นำบริการดิจิทัล และช้างเป็นแบรนด์เครื่องดื่มชั้นนำที่เติบโตเร็วที่สุดในประเทศ กรรมการผู้จัดการของ Brand Finance ยังได้ระบุว่า แบรนด์ชั้นนำของไทยไม่ได้เติบโตเพียงในแง่ของมูลค่า แต่กำลังขยายอิทธิพลสู่เวทีโลก โดยผสานนวัตกรรมเข้ากับมรดกทางวัฒนธรรมไทยอย่างลงตัว

🏛️ อย่างไรก็ตาม ในการพัฒนา “ระบบนวัตกรรมของประเทศ” ไม่อาจพึ่งพาเพียงแบรนด์ใหญ่แค่ไม่กี่รายได้ แต่ต้องมีการสร้างเวทีให้ธุรกิจรุ่นใหม่เติบโตขึ้นมาเป็นฟันเฟืองรุ่นถัดไป เพื่อให้เศรษฐกิจของประเทศเติบโตอย่างยั่งยืน  การสร้างแบรนด์นวัตกรรมที่มีมูลค่าเชิงสัญลักษณ์สูงจะช่วยเพิ่มคะแนนผลผลิตทางนวัตกรรม (Innovation Output Score) และสะท้อนภาพลักษณ์ของประเทศในระดับโลก NIA จึงทำหน้าที่ส่งเสริมการพัฒนาระบบนิเวศนวัตกรรม ภายใต้กลไก Groom Grant Growth และ Global เพื่อเปิดโอกาสในการพัฒนาขีดความสามารถด้านนวัตกรรม สนับสนุนเงินทุน สร้างโอกาสและเร่งการเติบโตให้กับธุรกิจนวัตกรรมไทย ขยายตลาดทั้งในและต่างประเทศอย่างต่อเนื่อง

🤝 นอกจากนี้ การสร้างระบบนิเวศนวัตกรรมที่สมบูรณ์ ยังต้องอาศัยความร่วมมือจากหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง NIA ภายใต้บทบาท “ผู้กำหนดทิศทางนวัตกรรม” จึงผสานความร่วมมือกับองค์กร และหน่วยงานต่างๆ เพื่อส่งเสริมผู้ประกอบการนวัตกรรมไทย ทั้งหมดนี้มีเป้าหมายเพื่อยกระดับขีดความสามารถด้านนวัตกรรมของผู้ประกอบการไทย ปักหมุดให้แบรนด์รุ่นใหม่เติบโตได้อย่างยั่งยืน

อ้างอิงข้อมูลจาก:
https://bit.ly/3JyKnyR 
https://www.wipo.int/edocs/gii-ranking/2024/th.pdf  
https://brandfinance.com/press-releases/thailands-top-ranked-brands-reach-44-6-billion-in-valuation-led-by-oil-gas-engineering-and-banking-brands