สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (องค์การมหาชน)
Search
color contrast
Normal
Black & White
Black & Yellow
font size

Market Sophistication ปัจจัยชี้วัดความพร้อมและความซับซ้อนของตลาด ที่เอื้อต่อการเติบโตของธุรกิจนวัตกรรม

28 มิถุนายน 2568 44

Market Sophistication ปัจจัยชี้วัดความพร้อมและความซับซ้อนของตลาด ที่เอื้อต่อการเติบโตของธุรกิจนวัตกรรม

#GIISeries |💡 ไอเดียดีอาจเป็นแค่จุดเริ่มต้น แต่ถ้าขาด “เงินทุน” ไอเดียนั้นก็อาจไปไม่ถึงจุดหมายปลายทางที่จะกลายเป็น “นวัตกรรม” ที่ใช้ได้จริง

🔬 เพราะตั้งแต่การวิจัย การพัฒนาต้นแบบ จนถึงการนำผลิตภัณฑ์ออกสู่ตลาด ทุกขั้นตอนต้องอาศัยทุนสนับสนุน นี่จึงเป็นเหตุผลว่าทำไม “การเข้าถึงแหล่งเงินทุน” จึงเป็นหนึ่งในปัจจัยที่ ‘WIPO’ ใช้ในการจัดอันดับดัชนีนวัตกรรมโลก (Global Innovation Index: GII) ภายใต้ปัจจัย “ระบบตลาด (Market Sophistication)” ระดับความพร้อมและความซับซ้อนของตลาดในแต่ละประเทศที่เอื้อต่อการเติบโตของธุรกิจและการเกิดนวัตกรรมใหม่ โดยสะท้อน “ความเจริญของตลาด” ผ่าน 3 ตัวชี้วัดหลัก ได้แก่ เครดิต (Credit) การลงทุน (Investment) การค้า การกระจายตัว และขนาดของตลาด (Trade, Diversification & Market Scale) องค์ประกอบเหล่านี้สะท้อนให้เห็นว่าประเทศนั้นมีโครงสร้างตลาดที่เอื้อต่อการลงทุน การเข้าถึงเงินทุน และการขยายธุรกิจนวัตกรรมมากน้อยเพียงใด ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญต่อ “ความเจริญของตลาด” เพราะตลาดที่มีความซับซ้อน Sophisticated สูงจะเอื้อต่อการเกิดธุรกิจใหม่ การลงทุนจากทั้งในและต่างประเทศ และการเติบโตของนวัตกรรมอย่างต่อเนื่อง  Market Sophistication ใน GII จึงเป็นตัวชี้วัดสำคัญที่สะท้อนถึงความพร้อมของตลาดในแต่ละประเทศในการรองรับและผลักดันนวัตกรรม ซึ่งเป็นรากฐานของการเติบโตทางเศรษฐกิจในระยะยาว

📊 โดยเฉพาะในตัวชี้วัด “เครดิต” ที่จะมีการพิจารณา “เงินทุนสำหรับวิสาหกิจเริ่มต้นและการขยายตัวธุรกิจ (Finance for Startup and Scaleup)” ซึ่งจะประเมินจากผลสำรวจความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญที่เข้าร่วมการวิจัย Global Entrepreneurship Monitor เป็นการประเมินประจำปีของกิจกรรมผู้ประกอบการระดับประเทศในหลายประเทศ ถึงความสามารถในการเข้าถึงเงินทุนของธุรกิจนวัตกรรม ตัวชี้วัดสำคัญที่สะท้อนความเจริญของตลาดในแง่ของความสามารถในการเข้าถึงเงินทุนและสินเชื่อที่จำเป็นต่อการพัฒนานวัตกรรม ระบบเครดิตที่มีประสิทธิภาพช่วยส่งเสริมการลงทุนในนวัตกรรม ลดความเสี่ยงทางการเงิน และสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเติบโตของธุรกิจนวัตกรรม ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญของความสามารถในการแข่งขันและการพัฒนาทางเศรษฐกิจของประเทศในระยะยาว

🛠 เพื่อส่งเสริมระบบนิเวศนวัตกรรมไทยให้เข้มแข็ง NIA จึงได้พัฒนากลไกการสนับสนุนด้านการเงินนวัตกรรมหรือ Grant อย่างต่อเนื่อง ซึ่งที่ผ่านมาการให้ทุนได้มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบให้ตอบโจทย์ธุรกิจ และสอดคล้องกับหน่วยงานต่างๆ และตอนนี้ทุนที่เป็นกลไกสนับสนุนของ NIA สามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทด้วยกัน

🏭 1. ทุนนวัตกรรมที่จำเป็นต่อการพัฒนาประเทศ: ส่งเสริมธุรกิจนวัตกรรมที่จำเป็นต่อการพัฒนาประเทศ (Mandatory Innovation) เป็นทุนให้เปล่า (Grant) แบบอุดหนุนบางส่วน (Matching Fund) สำหรับสนับสนุนและส่งเสริมธุรกิจนวัตกรรมเพื่อพัฒนาและนำผลิตภัณฑ์ต้นแบบเชิงพาณิชย์มาทดสอบประสิทธิภาพการใช้งาน (Efficiency) ในสภาพแวดล้อมจริง (หรือใกล้เคียง) ก่อนและหลังออกสู่ตลาด ทดสอบตามมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง และที่ปรึกษาสำหรับขับเคลื่อนการขยายธุรกิจ โดยต้นแบบดังกล่าวต้องมีความเป็นนวัตกรรมระดับประเทศขึ้นไป ในด้านผลิตภัณฑ์ (Product)  บริการ (Service) หรือกระบวนการ (Process) และสามารถสร้างผลกระทบเชิงเศรษฐกิจในอุตสาหกรรมเป้าหมายที่กำหนด (Theme) เช่น ธุรกิจนวัตกรรมด้านอาหารและผลไม้ไทยมูลค่าสูงเพื่อการส่งออก (High-Value Food and Fruit for Export) ธุรกิจนวัตกรรมด้านผลิตภัณฑ์ กระบวนการผลิตและการบริหารจัดการพืชและสัตว์เศรษฐกิจหลักของประเทศตลอดห่วงโซ่คุณค่า (Value Chain of Economic Plants and Animals) ธุรกิจนวัตกรรมด้านเศรษฐกิจหมุนเวียนและเศรษฐกิจคาร์บอนตํ่า (Circular and Low-Carbon Economy) ธุรกิจนวัตกรรมด้านพลังงานสะอาด (Clean Energy) ธุรกิจนวัตกรรมดิจิทัลที่ใช้เทคโนโลยีด้าน AI, Robotic, Immersive & IoT (ARI Tech) และธุรกิจนวัตกรรมยานยนต์ไฟฟ้าและเทคโนโลยีเกี่ยวเนื่อง (Electric Vehicle : EV)

🤝 นอกจากนั้น กลไกการให้ทุนของ NIA ยังมีการสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ยกตัวอย่างเช่น “กลไกนวัตกรรมดี...ไม่มีดอกเบี้ย (Zero Loan Interest)” ซึ่งเป็นกลไกที่ทำงานร่วมกับสถาบันการเงินชั้นนำที่เป็นผู้ปล่อยสินเชื่อในโครงการ ส่วน NIA จะสนับสนุนเงินอุดหนุนในรูปแบบของดอกเบี้ยเงินกู้ในระยะเวลาไม่เกิน 3 ปี เพื่อการขยายผลิตภัณฑ์หรือบริการไปสู่เชิงพาณิชย์

🌱 2. ทุนนวัตกรรมรายพื้นที่: ส่งเสริมธุรกิจนวัตกรรมรายพื้นที่ (Localized Innovation) เป็นทุนให้เปล่า (Grant) แบบอุดหนุนบางส่วน (Matching Fund) สำหรับสนับสนุนและส่งเสริมธุรกิจนวัตกรรมรายพื้นที่ให้มีโอกาสในการพัฒนาและนำผลิตภัณฑ์ต้นแบบเชิงพาณิชย์มาทดสอบการใช้งานกับกลุ่มลูกค้าจริง ทดสอบกระบวนการผลิตเชิงอุตสาหกรรม และทดสอบตลาดการจำหน่ายจริง นำไปสู่การสร้างรายได้จริงเมื่อสิ้นสุดโครงการ รวมถึงสนับสนุนผลงานนวัตกรรมพร้อมใช้ที่สามารถนำไปแก้ไขปัญหาสังคม ชุมชน และสิ่งแวดล้อม ส่งเสริมความเท่าเทียม และสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับสังคมได้อย่างยั่งยืน  

นอกจากทุนนวัตกรรมของ NIA ก็ยังมีโครงการเชื่อมโยงแหล่งเงินทุนจากทั้งภาครัฐและเอกชนผ่านโปรแกรมต่างๆ เช่น กิจกรรม Startup Thailand Connext เปิดโอกาสแก่ผู้ประกอบการนวัตกรรมได้ปรึกษากับหน่วยงานให้ทุนจากภาครัฐและบริษัทร่วมลงทุน กิจกรรมอัปสกิลระดมทุน เปิดตลาดและสร้างพันธมิตรในอุตสาหกรรมเป้าหมาย และขยายเครือข่ายธุรกิจ เติบโตแบบก้าวกระโดด กับพันธมิตรระดับนานาชาติ นอกจากนี้ยังมีกิจกรรม Invest Startup Thailand และหลักสูตรการลงทุนในสตาร์ตอัปสำหรับนักลงทุนรุ่นใหม่ และโครงการ Accelerator ที่มุ่งส่งเสริมและเร่งการเติบโตธุรกิจนวัตกรรมในหลากหลายสาขาอุตสาหกรรม

🌐 จากภาพรวมทั้งหมด NIA จึงไม่ได้เป็นเพียงหน่วยงานให้ทุนเท่านั้น แต่ยังทำหน้าที่เป็นผู้กำหนดทิศทางนวัตกรรมที่เชื่อมโยงและขับเคลื่อน “ระบบนิเวศนวัตกรรม” ที่เอื้อต่อการเข้าถึงเงินทุนของผู้ประกอบการอย่างรอบด้าน ตั้งแต่การออกแบบกลไกทุนที่ตอบโจทย์ ไปจนถึงการเชื่อมโยงเครือข่ายนักลงทุน เพื่อเปิดทางให้ธุรกิจสามารถเติบโตอย่างยั่งยืนในระยะยาว

อ้างอิงข้อมูลจาก:
https://www.nia.or.th/GII-Indicator-Framework
https://nia.or.th/frontend/bookshelf/ORrZSAwRPuyUt/635a58327dbae.pdf 
https://www.nia.or.th/service/financial-support
https://academy.nia.or.th/site/en/angel-investor-2023/
https://academy.nia.or.th/site/growth-program-2023/
https://www.nia.or.th/event/detail/17861